عفونت قارچی دهان (برفک دهان) بر اثر چه عواملی بوجود می‌آید؟
دهان انسان یک اکوسیستم پیچیده و شگفت‌انگیز است، خانه‌ای انبوه از میکروارگانیسم‌ها که در هماهنگی با بدن ما زندگی می‌کنند. با این حال، گاهی اوقات این تعادل مختل و منجر به بیماری دهان و دندان می‌شود. برفک دهان وضعیتی است که می‌تواند همه افراد، از نوزادان گرفته تا افراد مسن را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه مقاله به علل و عوامل عفونت قارچی دهان و همچنین راه‌های درمان آن خواهیم پرداخت.
برفک دهان چیست؟
کاندیدیازیس دهان که اغلب به عنوان برفک دهان شناخته می‌شود، در اثر رشد بیش از حد یک نوع مخمر قارچی به نام کاندیدا به وجود می‌آید. این نوع بیماری قارچ پوستی به طور طبیعی در دهان، دستگاه گوارش، روی پوست، روده و واژن بدون هیچ مشکلی وجود دارد؛ اما وقتی به دلایل مختلف بیش از حد در دهان رشد می‌کند، باعث ایجاد بیماری برفک دهان می‌شود که نیاز به درمان دارد. نوزادان زیر یک ماه، کودکان نوپا و افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض ابتلا به برفک دهان هستند.
برفک دهان یکی از انواع مختلف بیماری‌های قارچ پوستی است. بیماری‌های قارچی بر اثر عوامل مختلفی بر روی نقاط مختلف بدن ظاهر می‌شوند. برای آشنایی با این نوع بیماری‌های پوستی پیشنهاد می‌کنیم مقاله آشنایی با انواع قارچ پوستی و تفاوت های بینشان را حتما مطالعه کنید.
شناخت علائم برفک دهان (عفونت دهان) برای درمان سریع
شناخت علائم برفک دهان به شما کمک می‌کند خیلی سریع این بیماری را تشخیص دهید و بهترین روش‌های درمانی را برای بهبود سریع آن به کار بگیرید. علائم برفک دهان می‌تواند متفاوت باشد، اما اغلب شامل موارد زیر است:
- ضایعات سفید و کرمی روی زبان، گونه‌های داخلی، لثه یا پشت گلو
- درد یا قرمزی در نواحی آسیب دیده
- احساس خشکی در دهان
- مشکل در بلع یا ناراحتی هنگام خوردن و آشامیدن
- طعم ناخوشایند
- ترک در گوشه‌های دهان
چه عواملی باعث ایجاد عفونت قارچی دهان می‌شود؟
عوامل مختلفی بر رشد بیش از حد قارچ دهان نقش دارن، از جمله:
- ضعف سیستم ایمنی: شرایطی مانند ایدز، سرطان، دیابت و استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند.
- مصرف آنتی بیوتیک: آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند تعادل میکروارگانیسم‌ها را مختل کنند و باعث تکثیر قارچ مولد برفک دهان شوند.
- خشکی دهان: کاهش تولید بزاق محیطی را ایجاد می‌کند که کاندیدا بیشتر رشد کند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند باعث تحریک دهان و تضعیف سیستم ایمنی شود.
برفک دهان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
معمولا پزشک یا دندانپزشکی که معاینه‌های بالینی دهان را انجام می‌دهد، ابتلا یا عدم ابتلای شما به این بیماری را مشخص می‌کند. این متخصصان معمولا با پرسیدن سوال‌های مختلف درباره علائم، سابقه پزشکی و داروهایی که مصرف می‌کنید، برفک دهان را تشخیص می‌دهند. در شرایطی که تشخیص دشوار است، از یک بافت کوچک در ناحیه آسیب دیده نمونه برداری می‌کنند و آن را برای بررسی و تحلیل به آزمایشگاه می‌فرستند. اگر قارچی که باعث برفک دهان می‌شود به مری شما سرایت کند، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های دیگری مانند کشت گلو (سواب پشت گلو)، آندوسکوپی از مری، معده و روده کوچک داشته باشید.
برفک دهان چگونه درمان می‌شود؟
چند مورد از راه‌های درمان برفک دهان، شامل استفاده از داروهای ضد قارچ برای از بین بردن عفونت قارچی دهان است، اما بر اساس شدت عفونت و شرایط فردی ممکن است درمان متفاوت باشد. معمولا باید از داروهای ضد قارچ موضعی چندین بار در روز برای یک تا دو هفته استفاده شود. برخی از گزینه‌های رایج درمانی عبارت‌اند از:
- دهانشویه ضد قارچ (نیستاتین)
- کلوتریمازول
- داروهای ضد قارچ مانند فلوکونازول (دیفلوکان) یا ایتراکونازول (اسپورانوکس)
این داروها اغلب عوارض جانبی ندارند، اگرچه برخی از آن‌ها می‌توانند باعث استفراغ، نفخ، درد شکم و اسهال شوند.
درمان برفک دهان نوزادان
حدود 65 درصد از نوزادان دارای برفک دهان هستند. نوزادان از طریق والدین خود در دوران بارداری، زایمان، شیردهی یا فقط از مخمرهایی که به طور طبیعی در بدن آن‌ها وجود دارد، دچار برفک دهان می‌شوند. بهترین راه برای درمان برفک دهان نوزادان استفاده از داروهای ضد قارچ و قطره‌هایی مانند فلوکونازول، کلوتریمازول، نیستاتین، ایتراکونازول، آمفوتریسین، قطره نیستاتین و کلوتریمازول است. حتما قبل از استفاده از داروهای ضد قارچ به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های پیشگیری از برفک دهان چیست؟
با رعایت اقدامات پیشگیرانه و حفظ یک سبک زندگی سالم، می‌توانید خطر ابتلا به برفک دهان را کاهش دهید. برای جلوگیری از ابتلا به برفک دهان، اقدامات زیر کمک زیادی به شما می‌کنند:
- دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- از مسواک با موهای نرم استفاده و مرتبا آن را تعویض کنید.
- روزانه نخ دندان بکشید.
- از دهانشویه ضد قارچ استفاده کنید.
- اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید، هر روز آن‌ها را به طور کامل تمیز و ضدعفونی کنید.
- در صورت امکان از مصرف بی‌مورد یا طولانی مدت آنتی بیوتیک‌ها خودداری کنید.
- از یک رژیم متعادل و سرشار از مواد مغذی از جمله ویتامین‌ها و مواد معدنی برای تقویت سیستم ایمنی استفاده کنید.
- برای جلوگیری از خشکی دهان، مقدار کافی آب بنوشید.
- اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید آن را کاهش یا ترک کنید. سیگار کشیدن علائم را بدتر می‌کند.
- برای معاینه، منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- به بهداشت دهان نوزاد خود شامل استریل کردن پستانک، نوک شیشه شیر و تکه‌های پمپ سینه اهمیت دهید.
آیا برفک دهان مسری است؟
بله، برفک دهان می‌تواند مسری باشد. این بیماری از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، اما همیشه عفونت ایجاد نمی‌کند. انتقال برفک دهان می‌تواند از طریق موارد زیر به فرد دیگری منتقل شود:
- بوسیدن
- تماس با عفونت‌های مخمری در سایر قسمت‌های بدن
- شیردهی در صورت ابتلا به عفونت قارچی سینه یا عفونت قارچی نوک پستان
- شیردهی در زمانی که کودک شما برفک دهان دارد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در هر صورت بهتر است هنگام مشاهده علائم برفک دهان، به پزشک مراجعه کنید؛ به خصوص اگر دچار نقص ایمنی هستید یا یک بیماری زمینه‌ای دارید. اگر زخم‌های برفکی دهان شما از بین نمی‌روند یا در هنگام بلع غذا احساس درد دارید، بهتر است سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکوک هستید که کودکتان برفک دهان دارد، حتما او را نزد پزشک ببرید. ادرار نکردن و خونریزی زخم‌های دهان ممکن است علائم برفک دهان نوزاد باشند.
برای درمان سریع برفک دهان، اقدام کنید
حالا که با علائم برفک دهان آشنا هستید، در صورت مشاهده هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید تا از عود بیماری جلوگیری شود. در صورت عدم درمان، برفک دهان می‌تواند منجر به مشکل در بلع و سایر عوارض شود. با درمان زود هنگام می‌توانید به کاهش علائم، جلوگیری از عوارض و بهبود سلامت دهان خود کمک کنید.
تمامی مطالب مجله کامان با استفاده از منابع معتبر و به روز نوشته شده است اما با توجه به حساس بودن مطالب این حوزه، هیچگاه توصیه نمی‌کنیم که بدون مشورت با پزشک از مطالب مقالات در سطح اینترنت برای درمان استفاده کنید. همه مقالات صرفا جنبه آموزش و اطلاع‌رسانی دارند و هیچگاه نباید جایگزین مراجعه به پزشک شود، در غیر اینصورت عواقب احتمالی بر عهده‌ی خود فرد خواهد بود.
با توجه به این نکات، مجله کامان مسئولیت هر گونه استفاده‌ی نادرست از محتوای این رسانه را که باعث بوجودآمدن مشکل یا عارضه‌ای برای فرد شود، از خود سلب می‌کند.
نظرات کاربران