سوختگی سطحی پوست نوعی از سوختگی است که اغلب لایه بیرونی و سطحی پوست را تخریب می‌نماید. این نوع سوختگی معمولا دارای آسیب زیادی نیست؛ اما می‌تواند همچنان برای فرد دردناک و آزاردهنده باشد. سوختگی سطحی پوست خفیف‌ترین نوع سوختگی است و برای درمان آن معمولا به پزشک نیازی ندارید.
این مشکل که اغلب به سوختگی درجه یک نیز شناخته می‌شود، معمولا با قرمزی، درد و تورم خفیف همراه است و طی چند روز تا یک هفته بهبود می‌یابد؛ در غیر این صورت باید آن را جدی بگیرید. ما در این مطلب قرار است درباره سوختگی سطحی پوست و انواع راه درمان آن صحبت کنیم و ببینیم چه زمانی نیاز است که برای این نوع سوختگی به پزشک مراجعه گردد؟ اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید، تا انتها با ما همراه باشد.
سوختگی سطحی یا درجه یک پوست چیست؟
درباره اینکه سوختگی سطحی پوست چیست، می‌توان گفت که این نوع سوختگی بسیار خفیف بوده و به عنوان سوختگی درجه یک First-Degree Burn نیز شناخته می‌شود. این نوع سوختگی از این رو سوختگی سطحی نام دارد که فقط قادر است لایه سطحی پوست را درگیر کند.
از علایم این سوختگی می‌توان به تورم، التهاب، قرمزی، درد و ایجاد حساسیت در محل آسیب اشاره کرد. سوختگی سطحی پوست کودک نیز یک اتفاق شایع و دردناک است که اغلب با یک وسیله گرم مانند اجاق گاز یا اتو موی رخ می‌دهد.
فاکتورهایی نظیر مواد شیمیایی، گرمای شدید، نور خورشید، برق و… را می‌توان از فاکتورهای ایجاد سوختگی درجه یک نام برد. در صورت ایجاد سوختگی سطحی می‌توانید از روش‌های خانگی که در ادامه بیان خواهد شد، استفاده نمایید تا علایم سوختگی کاهش یابند.
بیشتر بدانید: 20 روش درمان جای زخم قدیمی / روش‌های اثبات‌شده و کاربردی
معرفی علائم و علت‌های سوختگی نوع سطحی پوست صورت و پوست دست
از علایم سوختگی سطحی پوست دست و حتی صورت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاول زدن
- قرمزی پوست
- ورم
- سفید شدن یا ذغالی شدن پوست
- خشکی پوست
- خارش
- تغییر رنگ پوست به دلیل لایه‌برداری
- درد هنگام لمس ناحیه سوختگی
- لایه‌برداری پوست
این نوع سوختگی به‌دلایل مختلفی ممکن است برای دست و صورت رخ دهد. برای نمونه نور خورشید می‌تواند یک عامل اصلی سوختگی سطحی پوست صورت باشد. اگر مدت زمان زیادی بدون ضدآفتاب زیر نور خورشید باقی بمانید، پوست صورت و حتی بدن شما می‌تواند دچار سوختگی درجه یک شود.
آب جوش و بخار آب هم یک علت شایع دیگر این نوع سوختگی است که هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان می‌تواند رخ دهد. برای نمونه مایع داغی که از یک قابلمه در حال جوشیدن بیرون می‌ریزد یا بخار مایعات داغ می‌تواند سبب سوختگی سطحی در دست‌ها، صورت و بدن شود.
یک علت دیگر سوختگی نوع سطحی پوست، سوختگی با برق است. در برخی از زمان‌ها پریزهای برق، سیم دستگاه‌های برقی و وسایل برقی خانگی افراد را در معرض خطری جدی سوختگی درجه یک یا سطحی قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: روتین پوستی چیست؟ + ۷ مرحله روتین پوستی روزانه و شبانه
درمان‌های خانگی سوختگی نوع سطحی پوست کدامند؟
درمان سوختگی سطحی پوست جهت کاهش درد و جلوگیری از عفونت و التیام سریع پوست است. در ادامه ببینیم انواع درمان خانگی این نوع سوختگی چیست:
- آب خنک
یکی از موثرترین راه‌ها برای کاهش التهاب، استفاده از آب خنک است. البته منظور از آب خنک آب ملایم است، نه آب بسیار یخ. در این نوع درمان باید محل سوختگی را به‌مدت 20 دقیقه زیر آب خنک نگه دارید تا علایم سوختگی کاهش یابد.
- محصولات حاوی آلوئه‌ورا
آلوئه‌ورا به تسکین درد سوختگی کمک شایانی می‌کند و می‌توانید از آن جهت رفع سوختگی سطحی پوست استفاده نمایید. محصولاتی که بدون نسخه بوده و حاوی آلوئه‌ورا و لیدوکائین هستند می‌توانند در درمان این نوع سوختگی موثر باشند. محصولاتی که در ترکیب آن‌ها از عسل و آلوئه‌ورا استفاده شده نیز محصولاتی مناسب برای درمان خانگی این نوع سوختگی شمرده می‌شوند.
- کمپرس‌های خنک کننده
یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی این نوع سوختگی، استفاده از کمپرس یخ است. جهت تسکین درد و تورم می‌توانید از کمپرس های خنک کننده استفاده نمایید. یا حوله‌های مرطوب و خنک را روی ناحیه آسیب دیده بگذارید. کافی است 5 تا 15 دقیقه کمپرس را روی ناحیه مورد نظر قرار دهید.
- استفاده از سیب زمینی
درمان سوختگی درجه یک در خانه با سیب زمینی هم ممکن است. سیب زمینی خاصیت خنک کنندگی دارد و سوزش و التهاب سوختگی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. سیب زمینی آسیب پوستی را سریع درمان می‌کند؛ چرا که حاوی ترکیبات نشاسته‌ای است.
- چای کیسه‌ای
کیسه‌های استفاده شده چای سیاه را دور نیدازید و اجازه دهید که سرد شوند. سپس این کیسه‌های مرطوب را روی ناحیه سوخته قرار دهید. چای سیاه به عنوان یکی از داروهای خانگی بسیار عالی برای سوختگی عمل می‌کند؛ چرا که حاوی اسید تانیک است.
- قرص ویتامین E
برای درمان سریع سوختگی سطحی پوست می‌توانید از کپسول ویتامین E استفاده کنید. ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که در ترمیم و محافظت از پوست نقش موثری دارد. این درمان خانگی برای سرعت بخشیدن به بهبود زخم‌های سوختگی عالی عمل می‌کند.
همینطور بخوانید: بهترین روش درمان پوسته پوسته شدن پوست در سال 2025
آشنایی با درمان‌های سوختگی سطحی یا درجه یک پوست
در صورت رخ دادن سوختگی درجه یک یا سطحی می‌توانید برای درمان از موارد زیر استفاده نمایید:
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
- ناحیه سوخته شده روی پوست را با آب و صابون ملایم به آرامی بشویید و تمیز کنید.
- اگر تاول ایجاد شد، تاول را از بین نبرید تا دچار عفونت نگردید.
- اگر درد دارید، می‌توانید به‌سراغ داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن بروید.
- محل سوختگی روی پوست را با باند نچسب بپوشانید. پانسمان را در هفته سه بار عوض کنید و مراقب باشید که دچار عفونت نشود. اگر محل سوختگی آلوده است، باید پانسمان را هر روز عوض نمایید.
- ساعت، جواهرات، لباس‌ها و… را از محل سوختگی روی پوست فاصله دهید.
- اگر در مدت 48 ساعت علایم بهبودی مشاهده نشد، حتما به‌دنبال مراقبت‌های پزشکی بروید.
همچنین بدانید: دلیل خارش پوست چیست؟ + ۱۰ روش درمان خارش پوست
چه زمانی برای درمان سوختگی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده موارد زیر نیاز است که برای درمان سوختگی به پزشک مراجعه نمایید:
- اگر سوختگی ایجاد شده چیزی غیر از سوختگی سطحی به‌نظر می‌رسد.
- چنانچه محل سوختگی دچار عفونت شده است، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.
- اگر اندازه سوختگی وسیع است، یعنی به اندازه 5 سانتی‌متر یا بزرگتر.
- چانچه سوختگی در صورت، دست‌ها، پاها، اندام تناسلی یا مفاصل اصلی رخ داده است.
- چنانچه درد با داروهای بدون نسخه تسکین نیافته است.
- اگر دچار سوختگی در صورت شده‌اید.
- سوختگی همراه با تغییر رنگ و تب.
- اگر سوختگی بر اثر جریان الکتریکی اتفاق افتاده است.
- یک نوزاد دچار سوختگی سطحی شده است.
بیشتر بخوانید: 20 روش درمان آفتاب سوختگی سریع و موثر 2025
سخن پایانی
سوختگی سطحی یا درجه یک خفیف‌ترین نوع سوختگی است که می‌تواند بر اثر تابش نور شدید خورشید، بخار مایعات، مایعات داغ، برق، وسایل گرمایشی و… رخ دهد. علایم اولیه این نوع سوختگی شامل قرمزی، درد، تورم، خشکی پوست و… است.
برای درمان خانگی این نوع سوختگی روش‌های زیادی وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: استفاده از آب خنک، محصولات حاوی آلوئه‌ورا، سیب زمینی، کمپرس‌های خنک، چای کیسه‌ای. در صورتی که علایم پس از 48 ساعت رو به بهبودی نرفته یا دچار تب و عفونت شدید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. به‌یاد داشته باشید که پوست نوزادان بسیار حساس است و در صورت سوختگی حتی سطحی نیز باید سریع به‌سراغ پزشک و درمان‌های پزشکی بروید.
نظرات کاربران