قارچ پوستی چیست؟ / علائم و بهترین روش درمان قارچ پوستی
در میان میلیون‌ها گونه قارچ که در طبیعت وجود دارند، قارچ پوستی یکی از شایع‌ترین مشکلات است که انسان‌ها را درگیر می‌کند. این قارچ‌ها می‌توانند روی خاک، گیاهان، سطوح خانگی و به ویژه روی پوست بدن رشد کنند. قارچ پوستی، که با عناوینی چون تینه‌ا (Tinea)، کاندیدیازیس (Candidiasis) و دیگر انواع عفونت‌های قارچی شناخته می‌شود، موجب بیماری‌های پوستی شایعی می‌شود که می‌تواند افراد بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد. این قارچ‌ها به ویژه در نقاط گرم و مرطوب بدن مانند کشاله ران، زیر سینه‌ها، ناحیه تناسلی و دیگر بخش‌های حساس به راحتی رشد کرده و تکثیر می‌یابند.
در این مقاله از مجله کامان، ما به بررسی عمیق انواع قارچ‌های پوستی و معرفی استراتژی‌های درمانی موثر برای مقابله با این عفونت‌های آزاردهنده خواهیم پرداخت. این مطلب به شما اطلاعاتی کاربردی در مورد تشخیص، پیشگیری و درمان قارچ‌های پوستی ارائه خواهد داد، تاکید ویژه‌ای بر درمان‌های ضدقارچی، رعایت بهداشت فردی و اهمیت محیط‌های خشک و خنک برای جلوگیری از رشد قارچ‌ها خواهد داشت.
شناخت علائم قارچ پوستی: نشانه‌ها و علائم شناسایی این عفونت پوستی
قارچ‌های پوستی مانند انگل‌ها هستند و به‌دلیل نداشتن ماده کلروفیل توانایی تامین غذای خود را ندارند و نیاز به میزبان خواهند داشت. پوست بدن انسان مکان بسیار مناسبی برای رشد قارچ‌ها است و به‌خوبی می‌توانند از بدن افراد مختلف تغذیه کنند. قارچ‌های پوستی با علائم بسیار مشخص روی پوست بدن پدیدار می‌شوند. برخی از قارچ‌های پوستی تکه‌ای از پوست بیمار را متورم می‌کنند و برخی دیگر نیز با احساس خارش بسیار شدید و گز گز کردن پوست نمایان می‌شوند. مهم‌ترین علائم قارچ پوستی به شرح زیر است:
- قرمز و متورم شدن پوست: در ناحیه‌ای که قارچ رشد می‌کند، رنگ پوست تغییر خواهد کرد.
- خارش پوست: افراد بیمار، خارش شدیدی در ناحیه زخم عفونی احساس می‌کنند.
- احساس سوزش: سوزش پوست یکی از آزاردهنده‌ترین نشانه‌های قارچ پوستی است.
- جوش یا کهیر ریز: در قسمت‌های آسیب‌دیده جوش یا کهیرهای ریزی قابل مشاهده خواهد بود.
معمولا علائمی که در این بخش بررسی کردیم، در عفونت قارچ پوستی با یکدیگر رخ می‌دهند و کاملا مشخص خواهند بود. شکل ظاهری قارچ پوستی معمولا در همه افراد یکسان است و فرد بیمار در قسمت‌های عفونی به‌شدت احساس خارش و عفونت می‌کند و پوست بیمار متورم خواهد شد. درحالت‌کلی قارچ‌ها با آلوده کردن بخشی از بدن سعی در رشد و تکثیر خود دارند که اگر عفونت‌های قارچی به‌موقع درمان نشوند، موجب عفونت سراسری در بدن خواهند شد.
معرفی شایع ترین دلایل ابتلا به قارچ پوستی
عوامل بسیاری در ابتلا به قارچ پوستی وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تعریق بسیار بالا اشاره کرد. قارچ‌های پوستی در محیط گرم و مرطوب به‌خوبی رشد می‌کنند و در محیط‌های مرطوب این هاگ‌ها به‌صورت فراوان وجود دارند.
برخی اوقات ممکن است پوشیدن لباس‌های تنگ مانند جوراب یا شلوار و تعریق بالا در لباس، موجب ایجاد قارچ شود. البته نباید فراموش کرد هنگامی که نظافت رعایت نشود این قارچ‌های آزاردهنده به‌راحتی رشد می‌کنند. در ادامه مقاله 5 دلیل مهم ابتلا به قارچ پوستی را عنوان می‌کنیم:
رطوبت بالا و حضور در محیط‌های عمومی آلوده؛ از مهم‌ترین عوامل ابتلا به قارچ پوستی
تعریق شدید و رعایت نکردن نظافت شخصی یکی از علت‌های ابتلا به قارچ پوستی است. معمولا پزشکان به ورزشکاران توصیه می‌کنند بعد از ورزش‌های سنگین که بدن آن‌ها تعریق بالایی داشته است، حتما دوش بگیرند و لباس‌های ورزشی را شستشو دهند.
در فصل‌های گرم سال باید نظافت روزانه را رعایت کرد. قارچ‌های پوستی در بخش‌های مرطوب یا گرم بدن انسان رشد می‌کنند، در قسمت‌هایی مانند: کشاله ران، زیر سینه یا ناحیه تناسلی؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم حتما این قسمت‌های بدن را در زمان استحمام با آب و صابون بشویید.
حتی برخی اوقات ممکن است قارچ‌های عفونی در مکان‌های عمومی و مرطوب مانند باشگاه‌های ورزشی یا استخرها وجود داشته باشد. نظافت این چنین مکان‌هایی بسیار مهم است و برای جلوگیری از قارچ پوستی توصیه می‌کنیم، علاوه‌بر رعایت نظافت شخصی؛ از خدمات مکان‌های عمومی استاندارد که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند، استفاده کنید.
تماس با خاک آلوده یا حیوانات؛ یکی از عوامل ابتلا به قارچ‌های پوستی
برخی از قارچ‌های پوستی از طریق ریه و برخی نیز از طریق محیط‌های آلوده ممکن است به بدن انسان وارد شوند. یکی از محیط‌های آلوده که می‌تواند قارچ‌های عفونی را به بدن انسان وارد کند، خاک است. معمولا به کشاورزان و دامداران توصیه می‌شود، در زمان کار حتما از لباس‌های ایمنی و دستکش استفاده کنند تا خاک یا دام آلوده موجب بیماری آن‌ها نشود. حتی به برخی از افرادی که در محیط‌هایی مانند مرغداری مشغول به کار هستند توصیه می‌شود، از ماسک‌های تنفسی فیلتردار استفاده کنند تا قارچ‌های عفونی از راه ریه وارد بدن آن‌ها نشود.
همچنین افرادی که حیوانات خانگی مانند سگ یا گربه دارند، باید حتما در طول دروه‌های مختلف حیوانات خود را نزد دامپزشک برده تا از سلامت کامل آن‌ها مطمئن شوند. قارچ‌های پوستی از طریق تماس با حیوان آلوده نیز ممکن است انتقال پیدا کند. کارشناسان بهداشتی توصیه می‌کنند بعد از تماس با حیوانات حتما دست‌هایتان را به‌خوبی بشویید و لباس‌هایتان را نیز کاملا ضدعفونی کنید. البته این مورد اغلب برای دامداران توصیه می‌شود.
سیستم ایمنی ضعیف؛ از علت‌های ابتلا به قارچ پوستی
بدن انسان ممکن است همواره در حال مبارزه با بیماری‌های مختلف باشد، اما به دلیل اینکه سیستم ایمنی بدن عملکرد درست و بهینه‌ای دارد، ما متوجه آن نمی‌شویم. معمولا افرادی که نقص در سیستم ایمنی دارند یا دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، بسیار سریع‌تر و بیشتر از سایر افراد به بیماری‌های مختلف دچار می‌شوند. عارضه قارچ پوستی نیز به همین شکل است.
اگر فردی دچار عفونت پوست شود و سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، علائم بیماری در فرد بسیار سریع‌تر دیده خواهد شد. توصیه می‌کنیم با مصرف مکمل و آنتی‌اکسیدان‌ها سیستم ایمنی بدنی خود را تقویت کنید. با تقویت سیستم ایمنی بدن نه‌تنها بدن شما در برابر بسیاری از بیماری‌ها ایمن می‌شود، بلکه بدنی سالم‌تر نیز خواهید داشت.
عفونت یا آسیب بخشی از بدن؛ عاملی تاثیرگذار در قارچ پوستی
تصور کنید بخشی از بدنتان آسیب‌دیده و زخم آن باز است. این محل برای رشد و نفوذ قارچ‌های عفونی بسیار جذاب خواهد بود. پزشکان توصیه می‌کنند بانداژ زخم‌های باز و عمیق را در محیط‌های بسیار استریل تعویض کنید. محیط‌های استریل عاری از هر میکروب و قارچی هستند. همچنین توصیه می‌کنند، زخم‌های باز را هر چند ساعت یک‌بار با استفاده از مایع مخصوص شستشو دهید.
استفاده از داروهای خاص و شیمیایی؛ افزایش ابتلا به قارچ پوستی در افراد
برخی از داروها وجود دارند که توانایی بدن را در دفع قارچ‌های پوستی کاهش می‌دهند. به‌عنوان نمونه برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید بدن را به‌همراه باکتری‌های مضر از بین می‌برند و با انجام چنین کاری قارچ‌های عفونی به‌راحتی امکان رشد و تکثیر دارند. همچنین برخی از افراد که تحت درمان سرطان و عملیات شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار دارند، در معرض ابتلا به قارچ پوستی قرار دارند؛ در نتیجه به این افراد توصیه می‌شود، در پروسه شیمی درمانی در محیط‌های عمومی و شلوغ حاضر نشوند یا با رعایت نکات بهداشتی مانند ماسک حضور پیدا کنند.
انواع قارچ پوستی؛ بر اساس شکل ظاهری قارچ پوستی
قارچ‌های پوستی انواع مختلفی دارند که هرکدام ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن رشد کنند. این قارچ‌ها با نفوذ به بدن بیمار سعی در رشد و تکثیر دارند که باید با روش‌های درمان سریع، قارچ پوستی کنترل شوند. همان‌طور که پیش از این گفتیم، قارچ‌های پوستی با احساس خارش یا سوزش پدیدار می‌شوند. در ادامه مقاله برخی از مهم‌ترین قارچ‌های پوستی به‌همراه علت شیوع آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
اگر می‌خواهید در مورد انواع قارچ پوستی جزئیات بیشتری بدانید پیشنهاد می‌کنیم مقاله آشنایی با انواع قارچ پوستی را حتما مطالعه کنید.
قارچ پوستی تحت عنوان پای ورزشکاران (Tinea pedis)؛ یکی از رایج‌ترین قارچ‌های پوستی
قارچ پوستی پای ورزشکار همان‌طور که از نامش پیداست معمولا در قسمت انگشتان پای ورزشکاران یا افراد معمولی رخ می‌دهد. طبق بررسی کارشناسان، قارچ پوستی پای ورزشکار از بین هر 10 نفر در حدود 7 نفر را مبتلا می‌کند. قارچی که بین انگشتان یا کف پا رشد می‌کند، به‌عنوان قارچ پای ورزشکاران شناخته می‌شود. در زمان ابتلا به این قارچ ممکن است پوست بین انگشتان با خارش روبه‌رو شود و ترک‌های بسیار ریزی در این قسمت به چشم می‌خورد. همچنین در برخی از مواقع عفونت قارچ پا به ناخن‌ها سرایت می‌کند و پوست ناخن را دچار تغییر رنگ یا شکننده کند.
همچنین پوست کف پا نیز شاید ضخیم و پوست پوست شود یا در نهایت تاول بزند. توجه داشته باشید با خاراندن کف پا یا انگشتان پا ممکن است بیماری به وسیله دست آلوده به سایر قسمت‌های بدن منتقل شود. معمولا کارشناسان بهداشتی برای جلوگیری از قارچ عفونی پای ورزشکاران توصیه می‌کنند، از جوراب‌های مخصوص و تمیز استفاده کنند یا برای دویدن، پیاده‌روی و ورزش از کفش‌های مخصوص که گردش هوا در آن‌ها وجود دارد، استفاده شود.
عفونت قارچی کرم حلقوی یا درماتوفیتوز؛ یکی از انواع قارچ‌های پوستی
یکی از انواع آزاردهنده قارچ‌های پوستی، قارچ پوستی کرم حلقوی است. البته نگران کلمه کرم نباشید، هیچ کرمی قرار نیست روی بدن رشد کند. عفونت درماتوفیتوز به‌عنوان یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان شناخته می‌شود.
این قارچ‌ها معمولا در خاک یا حیوانات وجود دارند که در حین تماس انسان با آن‌ها ممکن است به بدن انسان راه پیدا کنند. معمولا قارچ‌های کرم حلقوی به شکل تکه‌های قرمز رنگ یا جوش‌های حلقه‌ای شکل به‌همراه با سوزش و خارش روی پوست کف سر، کشاله ران یا ناحیه تناسلی دیده می‌شود. معمولا کودکان یا افرادی که حیوانات خانگی دارند، در معرض این نوع قارچ پوستی قرار می‌گیرند.
خارش ژوک یا جوک؛ قارچ پوستی بسیار خارش‌آور
خارش ژوک اغلب در مردان و در ناحیه کشاله ران یا زیر بیضه‌ها دیده می‌شود. همان‌طور که گفتیم ناحیه کشاله ران و بیضه‌ها قسمت‌هایی از بدن هستند که تحت تاثیر فعالیت‌های ورزشی مرطوب و گرم می‌شوند. در این قسمت‌ها اگر نظافت به‌خوبی انجام نشود، ممکن است فرد به قارچ پوستی از نوع ژوک ابتلا شود. خارش ژوک تا حدی می‌تواند واگیردار باشد و با قرمز شدن کشاله‌های ران و خارش بسیار شدید در این قسمت به‌همراه پوست پوست شدن علائم خود را نشان می‌دهد.
قارچ پوستی ورسیکالر؛ یکی از انواع عفونت پوستی شدید
قارچ پوستی ورسیکالر باعث ایجاد لکه‌هایی بیضی شکل روی پوست می‌شود. در این نوع از قارچ پوستی لکه‌هایی روی سینه، پشت، بازو یا کمر بیمار ممکن است، پدیدار شود. علت ایجاد قارچ پوستی ورسیکالر حضور در هوای گرم و مرطوب است. در واقع، عامل اصلی قارچ ورسیکالر رشد بیش از حد قارچ مالاسزیا است که این باکتری به‌صورت طبیعی روی پوست قرار دارد، اما بر اثر گرما و رطوبت هوا بیشتر خواهد شد و موجب تغییر رنگ پوست در برخی از قسمت‌های بدن خواهد شد.
- مطلب مرتبط: قارچ پیتریازیس رنگارنگ (تینه‌آ ورسیکالر) چیست؟
کاندیدیازیس یا برفک دهان
یکی از عفونت‌های قارچی شایع که به‌صورت برفک روی پوست و یا دهان ایجاد می‌شود، عفونت قارچی کاندیدیازیس است. این نوع قارچ در کودکان معمولا به اسم برفک دهان نوزاد شناخته می‌شود، اما موضوع نگران‌کننده‌ای نیست. در مقابل؛ قارچ برفک در بزرگسالان و بانوان کمی خطرناک است. معمولا ناحیه واژن که تحت تاثیر رطوبت و گرما است، دچار این نوع قارچ پوستی می‌شود.
قارچ پوستی کاندیدیازیس در زمان برقراری رابطه جنسی یا در طول ادرار بسیار آزاردهنده است و باعث سوزش شدید واژن خواهد شد. طبق بررسی‌های انجام شده تقریبا از هر 4 زن در حدود 3 زن در طول زندگی به این نوع قارچ پوستی مبتلا می‌شوند. قارچ پوستی برفک در هر جایی از بدن می‌تواند رشد کند، اما اغلب در ناحیه واژن مشاهده می‌شود.
درمان سریع قارچ پوستی؛ استفاده از کرم‌های مخصوص و داروهای ضد قارچ
برخی از افراد در زمان ابتلا به قارچ پوستی عنوان می‌کنند «آیا قارچ پوستی خطرناک است؟» در رابطه با این سوال باید پاسخ دهیم، اگر درمان سریع قارچ پوستی صورت بگیرد، هیچ خطری برای بدن بیمار نخواهد داشت. در بازار انواع پماد درمان قارچ پوستی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. در واقع قارچ پوستی اصلا بیماری نگران‌کننده‌ای نیست.
البته در صورتی که به موقع تشخیص داده شود و به پزشک متخصص مراجعه کنید. توصیه می‌کنیم اگر با هر یک از علائم خارش، سوزش، درد یا قرمزی پوست در هر یک از بخش‌های بدن مواجه شدید، هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کرده تا درمان را آغاز کنید. همچنین طول دوره درمان و نوع درمان بستگی به پیشرفت بیماری دارد. اگر عارضه قارچ پوستی در ابتدای راه باشد، طول درمان نیز بسیار سریع‌تر خواهد شد. درحالت‌کلی با مراجعه به‌موقع به پزشک انواع بیماری‌های قارچ پوستی را می‌توان به راحتی درمان کرد.
- مطلب مرتبط: روش‌های موثر و کار‌آمد برای درمان قارچ پوستی
روش‌های جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی؛ رعایت نظافت شخصی
در این مقاله از مجله کامان در رابطه با بیماری قارچ پوستی صحبت کردیم و اشاره‌ای به انواع قارچ پوستی و روش‌های درمان قارچ پوستی داشتیم. درحالت‌کلی برای جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی باید نظافت شخصی را رعایت کرد و از حضور در محیط‌های آلوده خودداری کنید. همچنین با رعایت نکات زیر از عارضه قارچ پوستی در امان باشید.
- تمیز نگه داشتن پوست: با استفاده از صابون همواره پوست بدن را تمیز نگه دارید.
- شستشوی دست و صورت: با شستشوی دست و صورت از قارچ‌های عفونی در امان باشید.
- رعایت نکات بهداشتی در مکان‌های عمومی: در باشگاه‌های ورزشی و مکان‌های عمومی کلیه نکات بهداشتی را رعایت کرده و بعد از ورزش حتما حمام کنید.
- لباس و کفش مناسب: در فصل‌های گرم سال از لباس‌های گشاد و راحت استفاده کنید. همچنین کفش‌های ورزشی مخصوصی داشته باشید.
- دوری از حیوانات مریض: از حیواناتی که علائم پوستی دارند، دوری کنید و با رعایت نکات بهداشتی به آن‌ها نزدیک شوید.
با رعایت نکاتی که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، از عارضه قارچ‌های پوستی در امان خواهید بود. توجه داشته باشید در این مقاله تلاش کردیم کلیه موارد مهم و لازم در رابطه با قارچ پوستی را شرح دهیم. نظرات و پیشنهاداتتان را از طریق همین مطلب با ما در میان بگذارید.
تمامی مطالب مجله کامان با استفاده از منابع معتبر و به روز نوشته شده است اما با توجه به حساس بودن مطالب این حوزه، هیچگاه توصیه نمی‌کنیم که بدون مشورت با پزشک از مطالب مقالات در سطح اینترنت برای درمان استفاده کنید. همه مقالات صرفا جنبه آموزش و اطلاع‌رسانی دارند و هیچگاه نباید جایگزین مراجعه به پزشک شود، در غیر اینصورت عواقب احتمالی بر عهده‌ی خود فرد خواهد بود.
با توجه به این نکات، مجله کامان مسئولیت هر گونه استفاده‌ی نادرست از محتوای این رسانه را که باعث بوجودآمدن مشکل یا عارضه‌ای برای فرد شود، از خود سلب می‌کند.
نظرات کاربران